Over een scheef museum
Bilbao Guggenheim Museum
Spanje staat sinds lange tijd in de top-5 populairste vakantiebestemmingen van Belgen. Het grappige is dat we vrijwel altijd naar dezelfde plekken gaan: de kustlijnen, de Canarische Eilanden, Barcelona, de Balearen en in mindere mate Madrid en Valencia. Een stad die zich recent wat meer op de kaart heeft weten te zetten is Bilbao. Dat heeft voor een deel te maken door een architecturaal hoogstandje: het Guggenheim Museum.
Een vreemde plek voor een Guggenheim Museum
Bilbao is de grootste stad van de Spaanse regio Baskenland, de regio die direct associaties oproept met de terreurbeweging ETA. De afscheidingsbeweging strijdt sinds 1959 voor een onafhankelijk Baskenland en is verantwoordelijk voor een reeks bloedige aanslagen. Dit heeft zijn sporen nagelaten. Begin jaren tachtig was Bilbao een nietszeggende, in crisis verkerende industriestad. Het is verbazingwekkend dat juist deze stad één van de vijf steden ter wereld is met een eigen Guggenheim Museum.
De Baskische regering wilde begin jaren negentig Bilbao van zijn negatieve imago af. Dat in dezelfde periode de Salomon R. Guggenheim Foundation op zoek was naar een nieuwe locatie om collecties te exposeren, was een zeer gelukkig toeval. De onderhandelingen om het Guggenheim naar Bilbao te krijgen liepen in het begin vrij stroef. Mede door een subsidie van 166 miljoen euro wist Bilbao de fondsbeheerders dan toch te overtuigen. In 1991 werden bouwcontracten getekend en in 1997 werd het museum door Koning Juan Carlos I officieel geopend.
Computerbarock
Het Guggenheim Museum is een kunstwerk op zich door de deconstructivistische vormgeving. Het bouwwerk bestaat uit een verzameling willekeurig bij elkaar geplaatste vlakken en verwrongen lijnen die samen de indruk wekken dat de constructie ieder moment in elkaar kan zakken. De Canadese architect Frank Gehry (ook bekend als de architect van het Dancing house) ontwierp het welvende gebouw eerst, op ouderwetse wijze, met de hand. Hij liet zich in dit proces onder meer inspireren door de film Metropolis van Fritz Lang en de beeldhouwwerken van Brancusi. Daarna gaf hij zijn tekeningen door aan zijn medewerkers, die het vervolgens met computerprogramma’s bewerkten en verbeterden. In die zin is het meesterwerk van Gehry een mooi voorbeeld van computerbarok –welvende architectuur die met behulp van digitale technieken wordt ontworpen.
Nadat het ontwerp was goedgekeurd, verrees in een mum van tijd een glazen en kalkstenen futuristisch bouwwerk met een bijna verblindende titanium coating. Het gebouw heeft een oppervlakte van 24.000 vierkante meter, waarvan 11.000 vierkante meter als expositieruimte in gebruik is. Het hart van het museum bestaat uit een 50 meter hoog atrium van waaruit je de expositieruimtes kunt bezoeken. De ruimtes zijn georganiseerd in drie etages die met elkaar verbonden zijn met een systeem van aan het plafond opgehangen wandelpaden, glazen liften en traptorentjes.
Binnen en buiten
In de negentien verschillende kunstzalen vind men naast de vaste collecties bestaande uit kunstwerken van Dalí, Magritte, Picasso en Warhol ook tijdelijke exposities. Zo hing in een van de ruimtes een grote tentoonstelling van de architect Frank Lloyd Wright, de man achter het ontwerp van het Guggenheim in New York. Hoewel je voor het ‘kleine’ bedrag van elf euro de hele dag binnen kunst kunt bewonderen, zal elke local je zeker aanraden om ook een rondje rond het gebouw te maken. Op alle vier de hoeken van het museum wordt door fascinerende beelden de wacht gehouden. Op een hoek kijkt een tien meter hoge metalen spin ‘Mama’ van Louise Bourgeois op het museumpubliek neer. Mijn favoriet staat echter bij de ingang: de twaalf meter hoge en met bloemen bedekte Puppy van Jeff Koons.
Fun facts
- Sinds de opening van het Guggenheim Museum ziet Bilbao het aantal toeristen elk jaar ongeveer met 6 procent stijgen
- Het Guggenheim in Bilbao heeft als bijnaam de Zilveren Artisjok
- Een paar dagen voor de opening van het museum werd ontdekt dat drie als tuinmannen verklede ETA-terroristen bezig waren een bom in het kunstwerk “Puppy” te verstoppen
- Er zijn 2,000 stroomketens, 1,375 voedingskasten en meer dan 80 dimpanelen in het museum nodig om de expositieruimtes van het juiste licht te voorzien
- Het museum had ook een stevig prijskaartje: 89 miljoen dollar.
- De software gebruikt voor het ontwerpen van het museum was oorspronkelijk bedoeld voor de bouw van Franse Mirage-straaljagers
Klik hier om terug te keren naar het Mi(ni)sterie van architectuur
Mi(ni)sterie van Architectuur 