Taj Mahal – Agra

Over de ode aan de liefde

Taj Mahal
Portretten Mumtaz en Shah

Heel lang geleden, in het Indiase Mogolrijk woonde eens de keizer Shah Jahan. Hoewel de man drie vrouwen had, had hij een duidelijke favoriet: Arjumand Bano Began. De wederzijdse genegenheid en harmonie tussen Arjumand en Shah bereikte volgens de verhalen een niveau dat nooit eerder gezien was tussen een man en vrouw uit de heersende klasse. Mede daarom kreeg Arjumand al snel de bijnaam Mumtaz Mahal: Parel van het paleis. Spijtig genoeg overleed ze tijdens de geboorte van haar veertiende kind. Volgens de overlevering beloofde Shah Jahan zijn vrouw op haar sterfbed dat hij geen kinderen meer zou verwekken en een laatste rustplaats voor haar zou bouwen, niet wetende dat hij daarmee de aanleiding gaf tot het bouwen van een van de zeven moderne wereldwonderen: De Taj Mahal.

Streven naar perfectie

Taj Mahal
Taj Mahal

De officiële data van de constructiewerken zijn moeilijk te achterhalen. Verschillende bronnen noemen andere data, variërend van een begindatum tussen 1630 en 1632 en een einddatum tussen 1648 en 1654. Wel weten we dat vlak na het overlijden van Mumtaz begonnen werd met de bouw van haar mausoleum bij de stad Agra. Sjah Jahan was heel nauw betrokken bij het bouwproces: De laatste rustplek voor zijn geliefde vrouw moest immers perfect zijn.

Hoewel de verhalen  alle lof voor het ontwerp aan de keizer geven, waren er ten minste 37 architecten uit alle windstreken bij het ontwerpproces betrokken. Isa Khan, afkomstig uit Iran, was de hoofdarchitect. Om zich in te leven in het verdriet van de keizer, liet Khan zijn eigen vrouw op gruwelijke wijze vermoorden. Daarna kreeg hij een visioen: Hij zag contouren van een witte en een zwarte Taj Mahal die tegenover elkaar staan. Hij legde de creatie aan de keizer voor en al gauw begon men met de bouw. Ongeveer 22.000 arbeiders werkten dag en nacht en er werd een beroep gedaan op meer dan 1.000 olifanten, buffels en ossen om alle materialen naar Agra te brengen. Het prijskaartje van het mausoleum en de tuinen bedroeg 32 miljoen roepies (circa vijf miljoen euro), voor die tijd een astronomisch bedrag.

Mogolarchitectuur

Taj Mahal
Taj Mahal

De Taj Mahal wordt gerekend tot een van de mooiste voorbeelden van de Mogolarchitectuur, een samensmelting van de Indiase, Perzische en Turkse bouwstijl. De volmaakt symmetrische praalgraf bestaat uit wit marmer en is versierd met gestileerde bloemmotieven, verzen uit de Koran en smalle strepen van zwart marmer. In tegenstelling tot het mausoleum, zijn de toegangspoort, moskee en het gastenverblijf uit rood zandsteen opgetrokken. De verschillende gebouwen zijn versierd met stenen, zoals jade en kristal uit China, lapis lazuli en saffieren uit Sri Lanka en diamanten uit Panna.

Typerend voor de Mogoldynastie zijn de symmetrisch om het grafmonument aangelegde tuinen. Deze tuinen staan symbool voor het islamitisch paradijs. Zo kregen de Mogolse doden een hemelse woonplaats op aarde. De Taj Mahal staat niet zoals gebruikelijk in het midden van de tuin, maar op een verhoogd platform. Dit platform wordt op elk van de vier hoeken begrensd door een 41 meter hoge minaret, die ietwat scheef staat. Mocht er dus ooit een aardbeving plaatsvinden waarbij de minaretten omvallen, dan zouden ze in ieder geval niet op het mausoleum terecht komen.

Toch geen tweede Mausoleum

hoe de zwarte taj mahal er zou hebben uitgezien
Hoe de zwarte Taj Mahal er zou hebben uitgezien

Na de voltooiing van het meesterwerk, wilde de keizer ook maar gelijk een exacte kopie in zwart marmer laten bouwen. De bouw was begonnen, de fundamenten waren al gelegd toen ironisch genoeg de zoon van de grootmogol er een stokje voor stak. Hij liet de bouw onmiddellijk stilleggen en zijn vader opsluiten in het fort van Agra. Shah Jahan sleet zijn dagen in een cel met slechts één raam. Door dat raam had hij alleen uitzicht op de Taj Mahal. Na zijn overlijden in 1666 werd Shah Jahan naast zijn vrouw bijgezet en tot op de dag van vandaag rusten de voormalig keizer en de keizerin hier nog steeds.

Fun Facts:

  • Echt uniek is de Taj Mahal niet: De tombe van Itimad ud-Daulah in Agra heeft in zekere zin model gestaan en wordt ook wel de ‘baby Taj’ genoemd.

  • Het mausoleum zou eerst Rauza genoemd worden, maar uiteindelijk koos men voor de bijnaam van de keizerin: Taj Mahal

  • Tijdens de Britse overheersing was het bijna gedaan met de Taj; de Engelse gouverneur was van plan om het marmer weg te halen en in Engeland te verkopen. Gelukkig bleek daar in Groot-Brittannië geen markt voor te zijn.

  • Volgens de legende liet de keizer de handen van alle arbeiders afhakken, zodat ze nooit meer konden werken aan de constructie van een nog mooier gebouw

Klik hier om terug te keren naar het Mi(ni)sterie van architectuur