Over bomen en kubussen
Wie aan Nederland denkt, denkt aan Amsterdam. De stad van drugs, seks en een klein beetje Rock n’ Roll. Daarnaast telt de Nederlandse hoofdstad 7.000 monumenten. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de andere steden van onze noorderburen vergeten worden. Toen ik echter van de bizarre, bijna niet te bewonen Kubushuizen in Rotterdam hoorde, was ik toch wel benieuwd.
Link naar de originele foto
Hoewel het Rotterdam van begin 1900 qua architectuur redelijk wat weghad van Amsterdam, is daar nu niks meer van te zien. In 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen en was een van hun eerste doelen het platbombarderen van deze havenstad. Van de oude ‘grandeur’ is maar weinig overeind gebleven. Nadat de oorlog in 1945 afgelopen was, begon men in Rotterdam met de wederopbouw. Daarbij werd volop ruimte gegeven aan moderne architectuur.
Blij van die grijze, modernistische massagebouwen werden de Rotterdammers niet. Ze vonden het centrum van de stad ongezellig en de architectuur te zakelijk. Het stadsbestuur wilde hier verandering in brengen door middel van gevarieerde en kleinschalige architectuur. Dit architectuurtype wordt ook wel het structuralisme genoemd. Toen het bestuur het werk van provoarchitect Piet Blom (1934-1999) zag, kreeg hij de opdracht om van de braakliggende Oude Haven zowel een speels, stedelijk als functioneel woongebied te maken.
Link naar de originele foto
Hiervoor moest hij huizen ontwerpen voor bovenop de voetgangersbrug, die de naam “Overblaak” draagt. Al gauw kwam hij met het idee om kubushuizen te bouwen, naar het concept ‘living as an urban roof’. Elke woning die gebouwd zou worden, stelt een boom voor en het totale complex een bos. Zo zou een soort dorp in een stad worden gebouwd, een veilige omgeving waar winkels, een school en tegenwoordig ook een casino en het schaakstukkenmuseum te vinden zijn. Dat Blom dit idee van Le Corbusier, ook een structuralistische architect, had afgekeken, is minder bekend.
Bij de uitvoer van zijn plannen had Piet Blom pech, de opdrachtgever trok zich terug, drie dagen voordat de eerste paal in de grond zou worden geslagen. Uiteindelijk werden er maar 38 van de 74 geplande kubuswoningen en 2 mega-kubussen gerealiseerd. De woning zelf bestaat uit een gekantelde houten kubus die met één punt op een betonnen, zeshoekige kern rust. Deze kern is de stam en hier bevinden zich de hal en het trappenhuis. Elke kubus heeft een woonoppervlakte van 100 m2, uitgespreid over drie verdiepingen. De eerste verdieping is het ‘straathuis’ met keuken en woonkamer. Daarboven bevindt zich het ‘hemelhuis’, waar ruimte is voor bad –en slaapkamers. De derde verdieping is ‘de loofhut’, een driezijdige piramide met plaats voor een balkon of tuin.
De woningen waren na oplevering in 1984 gelijk geliefd bij het Rotterdamse publiek, maar het Overblaakviaduct bleek aan zijn doel voorbij te gaan. Voetgangers staken liever de drukke verkeersader Blaak over en dus bleef de levendigheid in het complex uit. Totdat toeristen lucht kregen van de woningen. Zo werd het complex een heuse toeristenattractie. De mensen die de kubussen bewonen hadden zelfs zo veel overlast, dat ze besloten gezamenlijk een kubuswoning op te kopen en om te toveren in een “Kijk-kubus”. Jaarlijks komen hier duizenden bezoekers op af om voor € 2,50 ook eens de binnenkant van de kubus te zien. Ook werd in 2009 een van de mega-kubussen gerenoveerd en verbouwd tot een Stay Okay hostel. De meeste kubussen zijn echter in particulier bezit. Voor een schappelijk bedrag van € 175.000 kun je er vandaag nog eentje kopen.
Klik hier om terug te gaan naar de homepage
Mi(ni)sterie van Architectuur 